Aziz saytdoshlar! Sizlarga taqdim etmoqchi bölgan mazkur hikoyam, yaqin kunlarda yozilgan "Dovucha" voqeasiga uzviy bog'liq. Marhamat!


Ikkinchi sentyabr. "Bilimlar kuni". Orzularidan biri ushalganidan hursand Diyora, bu kunni huddi yangi yil kirganidek kutib olgandi. Bu kun eng asosiysi bölgani uchun, vujudini hayajon va har xil rejalar egallab, tuni bilan uyqu bermadi. Tonggacha mijja qoqmay chiqqan bu qizaloq, erta saharda quyoshdan ham barvaqt turib oldi. Kollej uchun ikki kun oldin tayyorlangan bejirim va ixcham sumkasini yana bir bor tekshirib qöydi. Shu sumkani kecha ham tekshirgandi. Öqish formasini hamda tuflisini ham közdan kechirib, huddi changi bordek bir-ikki joyini chertib qöydi. Hamma narsa joyidaligidan köngli hotirjam bölib, uy ishlarini boshladi. Diyora bolaligidan qiziqqon, aytganidan qaytmaydigan qaysar va albatta shöx bölib tarbiyalanganligi bois, doim hammaga aytganini sözsiz qildira olardi. U uy ishlarida unchalik faol bölmasada, ovqat qilishni döndirardi. Ha aytgancha, u bugun öqishini boshlaydigan kollejida ham, "oshpazlik texnologiyasi" fakulteti mavjud. Diyora ham aynan shu fakultetga joylashgan. Uydagi ishlarni besabrlik bilan tugatdi. Nonushtada 6ila a'zolari bilan huddi anchadan beri körishmagandek, miriqib suhbatlashdi. Uning ota-onasi bu holatdan faqat va faqat hursand edilar. Uning dadasini ismi Rajab, onasining ismi Munira edi. Bu baxtli er-xotinlarning boru-budi ikki farzandi edi. Ya'ni, Diyoraning 3yoshli ukasi bor, uning ismi Sherzodjon. Bu bolakayni, Diyoradan tashqari hamma juda ham yaxshi körardi. Diyoraga esa, bu bola xuddi öz ota-onasini özidan tortib olayotgandek tuyulardi. Buning sababi e'tibor edi. Diyoraga bölgan e'tibor, yangi ög'il chaqaloq tug'ilganidan söng, ancha susaygandi. Shu uchun ham Sherzodga umchalik mehr bermasdi. Ammo, u bugun juda ham xursand, yuqori darajadagi kayfiyatda bölgani sabab, ukasini yuzidan chimchilab, öpib nonushtadan turib ketdi. U xonasiga yugurgilagancha borib, öziga oro bera boshladi. Yana ösha upalar, lab böyoqlari, tushlar va har-xil yana kosmetik ranglarga böyana boshladi. Diyora tabiatan gözal, qosh-közi tim qora, kipriklari uzun, yuzi olmadek tarang qiz edi. U uchun aslida kosmetikaning keragi yöq edi. Diyora uygi halati va lozimini yechdida, oynaga tikilib qoldi. U endi 16 bahorni qarshilagan bölsada, qomati bu körsatkichdan balandlagan edi. Uning örtacha böyi, unchalik ozg'in bölmagan qomati öziga juda ham yarashardi. Yelkalari nozik va chiroyli bölib, qomatining gözal nuqtalaridan biri hisoblanardi. Yelka pastidagi dum-dumaloq va tarang kökraklar, siynabandi ortiga arang berkinib turgandi. Pastdagi ich kiyim esa, uning nozik nuqtasini bemalol berkitib turar edi. Gözal va tekislikda benuqson oyoqlarining, öziga jalb etuvchi qismi bu - sonlar edi. Dömboq va oppoq sonlar ilhom bag'ishlaydigan darajada gözal edi. U har qanday modelni ortda qoldira oladigan qomatiga bir muddat tikilib turdida, öz chiroyidan zavqlanib ketdi. Dazmol qilingan kofta-yubkani astalik bilan kiydida, sochini turmaklay boshladi. Jingalak sochlar unga juda ham yarashardi. Pardoz-andoz operatsiyasi öz poyoniga yetgach, yana bir marta közguga qayta savol berdi. Diyora huddi, kofta-yubka kiygizilib, yuksak va nozik mahorat, did bilan bezatilgan qög'irchoqqa öxshab qnlgandi. Toshoynadan ijobiy javob eshitdida, sumkasini olib xonani tark etdi.
Rajab aka erka qizini mashinasiga mindirib, yangi kollej tomon yöl oldi. Diyora yöl böyi mashinadan tashqarini kuzatib ketdi. U tashqarida öziga öxshagan, formali ög'il-qizlarni körib, "men ham endi shular qatoridaman" deb fahrlanardi. Va nihoyat, Diyora kollej ostonasida turgandi. Dadasi bilan xayrlashib, panjarali eshikdan, kollej hududiga kirdi. Uncha yangi bölmagan 5 qavatlik bino tagida, oz miqdordagi öquvchilar saf tortib turishardi. Hali vaqtli ekanligini payqagan Diyora, öz guruhiga qöshilib oldi. Hech qancha vaqt ötmasdan, kollej hududi öquvchilarga töldi. G'ala-g'ovur ostida Diyora, guruh rahbari va öquvchilar ya'ni yangi döstlari bilan tanishib oldi. Direktorning nutqidan söng, bölajak oshpazlar öqish xonalariga yöl olishdi. Birinchi dars tarbiyaviy soat darsi bölgani uchun, hamma bir-biri bilan tanishib, gaplashib ötirardi. Shu qatorda Diyora ham. U oz muddat ichida guruh rahbari va deyarli barcha kursdoshlari bilan tanishib oldi. Uni bir chetda qizlarga qöshilmay, bir bola bilan hotirjam gaplashib ötirgan Nosir, e'tiborini tortdi. Ha, u bolani ismi Nosir edi. Nosir körinishidan baquvvat, og'irbosiq va kamgap boladek körinar, asli ham shunday edi. Nosir Diyoraga ötkir moviy közlari bilan, zimdan goh-goh qarab qöyardi. Buni sezgan Diyora ozgina uyala boshladi. Garchi, u köp ög'il bola kursdoshlar bilan tanishgan bölsada, ammo hali hech qaysisi unga, Nosirning közlaridek nazar tashlamagandi...

Diyora uyiga yetib kelib, dasturxon ustida, kollej, kursdoshlar va yangi döstlari haqida ota-onasiga turli ma'lumotlarni hursand bölib yetkazdi. Hayoli boshqa yerda bölsa ham, köz oldidan ösha moviy közlar ketmasdi. Haftaning söngi kuni ham köz ochib yumguncha kelib qoldi. Diyora esa olti kunni qanday ötkazganini sezmay qolgandi. U olti kun ichida kollejdan, ustozlardan va albatta kursdoshlaridan yaxshi taasurot olgandi. Ajoyib harakteri orqali, Diyora guruhdagi hamma bilan yaxshi tanishib, chiqishib olgandi. Faqatgina. Faqatgina Nosirdan tashqari. Nosir hali ham, kam gapiradigan va davralarga qöshilmas edi. U bu harakatlari bilan guruhda ajralib turardi. Diyorani esa kundan-kunga Nosirga bölgan qiziqishi ortib, u bilan tanishgisi kelardi. Bunga sabab, Nosirning ötli nigohlari edi. U shuncha qizlar orasidan, aynan Diyoraga bunday qarashlar qilishi ajablanarli edi. Hayolga berilib, kunni ham kech qildi. Dasturxon ustidan turib, ota-onasiga "hayrli tun" tiladida, xonasiga yöl oldi. Darsliklar va formasini har doymgidek tayyorlab qöyib, shirin hayollar bilan adyol tagida uyquga ketdi. Har kungidan kechroq vaqtda tongni qarshi olgan Diyora, öqishga shoshib nonushta ham qilmadi. Buni körgan dadasi:
-Qizim, shoshilmasangchi, avval nonushta qilib ol, keyin özim eltib qöyaman.
Köngli biroz hotirjam bölgan Diyora, nonushtaga istamaygina ötirdi. Apil-tapil nonushtadan söng, dasturxon uchun duo öqilib, ota va qiz yölga tushishdi. Rajab aka uncha yangi bölmagan, "VAZ-2106" rusumidagi mashina haydardi. Ular mahalla orasidagi yöldan ketishayotgandi. Tösatdan töhtab qolgan mashina Diyorani könglini g'ash qildi.
-Dada, nega töxtadik?
-Qandaydir nosozlik yuz berdi shekilli, qizim?!
-Obbo...! -bu sözni diyora sabrsizlik bilan aytgandi. Rajab aka mashinadan tushib, kapotni ochdi. Bir nimalarni titkilayotgan bir vaqtda, Diyora deyarli adoyi tamom bölgandi. Toqati toq bölib:
-Dada men özim ketaveraman.
-Jin ursin, ha deganda tuzalavermaydiya.
-Men ketdim dada!
-Yaxshi qizim, boraqol! Kech qolmagin yana, -Rajab aka shunday deb, kapot tarafga yana qöl suqdi. Bu yölda transport bölmagani tufayli, Diyora mashinada kelgan yöliga qaytib ketdi. Yarim soat deganda kollejga yetib bordi. Guruhi ötirgan xonaga, törtinchi qavatga halloslab chiqganida, yölakda ddraza oldida turgan Nosirga közi tushdi. Nosir Diyorani payqamay turgandi. Bundan foydalangan qahramonimiz, oynasini oldida, sochlarini epaqaga keltirib oldi.
-Salom! -dedi u kulib.
-Salom! -dedi Nosir ham javoban- Kech qolgandim, xonaga kirgizishmadi.
-haa, meni kirgizisharmikan?!
-Bilmasam, urinib köring!, -u shunday deb, Diyoraga jilmayib qöydi. Diyora bu jilmayishdan bir olam sovg'a olgandek böldi.
-Assalom alekum ustoz, uzur kechikdim. Kirsam böladimi?
-Yöq, darsni bölmang, yölakda kuting!
Noiloj Nosirni yoniga qaytib borarkan, bir tarafdan hursand edi.
-Kirgizmadi.
-Haa, hechqisi yöq.
-Qattiqqöl öqituvchi ekan. Sizga öxshab!
-Menga öxshab?
-Ha, sizga öxshab.
-Kim aytdi sizga meni bunday deb?!
Diyora Nosirning közlaridagi hayratga bir tabassum qildida, bir haftadan beri yaqinroq tanishib olmoqchi bölgan bu bola bilan suhbatga kirishdi. Tanishuv, hazillar, mayda tortishuvlar, bahs-munozara, maqtash sözlari, hullas, maroqli suhbat orqali ikki yosh bir-biri bilan yaqindan tanishib olishdi. Faqat ikkisi yölakda, hech qanday ortiqcha odamlarsiz miriqib suhbat qurishardi. Nosirning közlari Diyoraga shunday boqardiki, huddi undan nimadir talab qilayotgandek edi. Ötkir nigohlarlar bir-biriga bir muddat tikilib qolishi bilanoq, Diyora közlarini olib qochardi, u uyalardi. Qiziqarli jarayondan, vaqt qanday ötib ketib, dars tugagani sezmay qolishdi. Xona böshaganidan söng, ikkisi ham kirib, öqituvchidan uzr sörashdi. Jahlitez bölgan ustoz, nimalarnidir nasihat qila boshladi. Bu holatdan Nosirning ham fig'oni falak bölib, ustozga ödag'aylab xonadan chiqib ketdi. Buni körgan Diyora, Nosirning fe'li özgaruvchanligini bilib olgandi. Yölakka chiqqanda Nosirga közi tushmadi. Birinchi qavatga, jismoniy tarbiya darsiga yöl oldi. Yöl-yölakay Diyora, qorovul bilan bir chetda nimalarnidir imlab gaplashib turgan Nosirga közi tuwdi. Bu holatdan hayron bölib, yölida davom etdi. Jismoniy tarbiya darsiga ham ozgina kechikkani sabab, yechinish xonasida bir özi kiyim alishtirardi. Yechinish xonasining eshik qulfi ochiq ekan, u mayka-trusikda eshikka yaqinlashib, endi qulfni tushiraman deganida, eshikni tösatdan Nosir ochib qoldi. Bir-biriga töqnashgan közlar örtasida körinmas köprik paydo bölgandek edi. Endi qad rostlagan bu köprikni, Diyora buzib yubordi. U turgan holatidan olmadek qizarib, ilgakdagi qöliga tushgan narsa bilan badanini yopishga harakat qildi. Nosirga esa bu tekin, hamda körishga arzigulik tomosha edi.
U sutga qorilgan oppoq va silliq badanlarga qarab turaverardi. Unga Diyoraning öng oyog'ining son qismi, yelkalari va trusikini bir uchi, chala-pucha körinardi. Manzaradan ozgina rohat oldida, nimalar bölayotganini tushunib, olmadek yuzi qizargan qizga hech narsa demasdan eshikni yopdi. Voqeadan hayajonlanib qolgan Diyora, xonadagi skamekada biroz ötirdida, kiyinib zalga chiqdi. Hamma voleybol öynardi. Faqat chetda ötirgan Diyoradan tashqari. U bölgan ishdan uyalibmi yoki hayajonlanibmi jim ötirardi. Diyora uchinchi parani ham ötkazib, uy tomon yöl oldi. Kollej eshigidan chiqar ekan, uni "sizni kuzatib qöysam maylimi?" degan tanish ovoz töhtatib qöydi. Ortiga qaradiyu, bir boshqacha böshashib ketdi. Nosirdan bunday gapni kutmagandi.
-Qayoq tarafga ketasiz? -Nosir hech narsa bölmaganday, köchaga chiqib bekat tomonga yura boshladi.
-Ösha bekatdan tramvayga ötiraman. -dedi Diyora unga ergashib.
-Yaxshi, men ham siz bilan.
-Nega?
-shunchaki, yoki mumkinmasmi?
-Yög'a, söradim qöydimda.
Diyora bu holatdan hayron bölsada, judayam hursand edi. Tramvay bekatiga yetishlari bilanoq, tramvay ham yetib keldi. Birin-ketin, urilib-surilib, tramvayga ham joylashib olishdi. Diyora örindiqda ötirardi, yonida esa Nosir tik holatda ketardi. Ular har-xil mavzularda gaplashib, kulishib ketishardi. Tramvay silkinishi sabab, Diyoraning yelkalari ora-orada, Nosirning asbobiga shim ustidan teyib ketardi. Bundan faqat Diyora uyalar va chap tomonga yanada surilishga harakat qilardi. Manzilga yetgach, qahramonlarimiz tramvaydan tushishdi.
-Rahmat, kattakon. Endi ketavering Nosir.
-Uyingizgacha kuzatib qöyaman.
-Axir ...
-Meni qaytara olmaysiz. Yuring! -dedi Nosir uni gapini bölib, qatiyat bilan.
Hech narsa deyolmay, Nosirni ham ergashtirib, uy tomon ketdi. Köchasining boshiga yetib kelishdi. Qarshiliklarga qaramay, qistayvergan Nosirga, uyini körsatishga majbur böldi.
-Huuv ana, temir darvoza.
-Haa, mayli, yaxshi dam oling.
-Hop böladi, yaxshi yetib oling. Rahmat! -dedi unga javoban.
Diyora közlaridagi quvonch bilan uyga yöl oldi. Darvoza eshigini ochib, sekin ichkariga kirar ekan, köcha boshida hali ham uni kuzatib turgan Nosirga bir qarab qöydi. Nosirning har doimgidek, ötkir va qörqinchli nigohlarini kördiyu, negadir yuragi g'ash böldi...

Erta tongdan uyqudan uyg'ongan Diyora, har doimgidek kollejga shoshdi. U kech qolishini hohlamasada, ammo kechagi suhbat takrorlanishini hohlardi. Hayoli kechagi ishlarda, bugun ham u bilan suhbatlashishni diliga tugib ostona hatlab uydan chiqdi. Muyulishga yetdiyu, sevinchdan baqirib yuboray dedi. Uni katta köcha oldida, bir kunlik suhbatdoshi Nosir kutardi. U tomon borarkan, oyoqlari negadir titrab, lablari öz-özidan kula boshladi. Orada bir qadam masofa qoldirib, quyuq salomlashishdi.
-Hayrli tong Diyora! -u öz-özidan qizga qöllarini chözdi.
Diyora umrida umuman begona bolalarga, qöl uzatmagani uchun, biroz ikkilandi.
-Kuttirish yaxshimas -dedi Nosir jilmayib.
-Ha mayli. -deb, Diyora ham qölini uzatdi. -Özingizga ham hayrli bölsin! Biz taraflarda nima qilib yuribsiz?
-Bir qizni izlab kelgandim.
-Hösh, u qani, topdingizmi?
-Haa, topdim. -shu javob berilishini kutgan Diyora, ich-ichidan xursand bölib ketdi.
-Unday bölsa ketdik!
-Qayerga, kinogami yo parkkami?
Diyora xursand bölgan bölsa ham, huddi hafsalasi pir bölgan odamday:
-Voy, öqishgaaa. -dedi chözib.
Nosir va Diyora birgalashib bekatdan tramvayga chiqishdi. Ular endi bir joyda yonma-yon ötirishardi. Orada bir soniya ham sukunat bölmasdi. Asosan, qahramonimiz Diyora, Nosirni köproq sovolga tutardi.
-Bugun ham yölakda darsga kirmay gap sotib turamizmi?
-Menga farqi yöq.
-Albatta farqi yöqda, har bir ustozga jaxl qilganingizdan keyin.
-Men faqat bir ustozga, ozgina chegaradan chiqganini tushuntirib qöydim holos.
-... ! -Diyora indamadi.
-Agar qarshi bölmasangiz, bugun menga darsim uchun yordamlashib yuborsangiz.
-Mmmayli. Qayerda dars tayyorlaymiz? Kutubxona ...
-Menimcha kutubxona bölmaydi, judayam odam köp, shovqinda qiynalaman, tinchroq joy öylang.
-Sinf rahbarimizni xonasichi?
-Kalitni olib ketadilarku.
-Tög'riii, unda bilmadim.
-Haa, men topdim, jimjit va yorug', kattagina xona.
-Qayerda?
-Beshinchi qavatimizdagi, 5-19 xonasi, böm-bösh.
-Yaxshi, uchinchi parada yana bir gaplasharmiz.
-Haa, albatta. Axir kursdoshlarmizku! -u shunday deb, tramvaydan ham tushib olishdi. Kollej hududida safda turgach, ikki qator qilingan öquvchilar, darslari böladigan xonalarga kirib keta boshlashdi. Darslar negadir Diyoraga sekin ötayotgandek bölardi. Chunki Diyorani hayolini, Nosir bilan qilinadigan dars qamrab olgandi. Bu darsni boshqa darslarga qaraganda, intiqlik bilan kutar edi. Ammo. Ammo bilmasdiki, bu dars tagida nima yashirinligini. Katta tanaffus kelganida, Nosir xonadan tezlik bilan tashqariga otildiyu, g'oyib böldi. Diyora uni, kollejning har bir burchagidan qidirib chiqdi. Topa olmadi. Uchinchi para boshlanib, hamma xonaga kirganida, Nosir ham eshik oldida paydo böldi. Sakson daqiqalik darsdan söng, öquvchilar xonadan chiqa boshlashdi. Diyora dugonalari bilan xayrlashib, beshinchi qavatga kötarildi. Kelishilgan xonaga kelgach, undan oldin kelib, endi portfelidan daftarlarini olayotgan Nosirga közi tushdi. Ichkariga kirishi bilan, unga Nosir tomonidan "ötiring" ishorasi körsatildi. Astagina stulga ötirib, nozik qöllarini parta ustiga qöygan bu qizga, Nosir bir-ikki savol berib darsni boshlab yubordi. Hech qancha vaqt ötmasidan:
-Nosir. Köp qolib ketib, kechga qolmay yana uyga! Nosir esa unga jilmaydida:
-Özim kuzatib qöyaman, azizam! -dedi. Bu söz Diyoraning oyog'idan, sochining uchigacha titratib yubordi. Nosirga uyalibgina qarab qöydi.
-Meni unday atamang!
Nosir indamadi.
U Diyoraning daftaridan konspekt qilardi. Diyora esa "bu bezori ham dars qilar ekanku" deb hayron edi. U stulining orqasiga nafis gavdasini tashlab, ötirib oldi. Parta tagidagi ozgina osilib turgan, qandaydir ingichka arqonning uchiga közi tushdi.
-Bu nima ekan, -deb, parta tagiga egildi. Uncha uzun bölmagan yangi oq arqonni qöliga oldi.
-Qarang, bu nimaga ekan, qizig'a?!
-Haa, arqonmi? -Nosir huddi hursand odamdek, qizchaga sensirab gapira boshladi. -Bu arqon seni bog'lashgada azizam!
Osonlik va hotirjamlik bilan aytilgan gapdan, Diyora özicha buni hazil deb hisobladi.
-Yaxshida, yana takrorlayman meni bunday atamang!
Shu paytda eshik ochilib, kollej qorovuli kirib keldi. Qorovul özi tomon qaragan törtta közga, -Hormanglar! -deb eshikni ichkaridan yopdi.
Qorovul yoshi 40larni qoralagan, sochiga ozgina oq oralagan, özi ham qorachadan kelgan, ozg'in va pakana kishi edi.
-Voyvuu, ofatijonku! -deb, eshikni ichkaridan qulfladiyu, ular ötirgan parta tomon shoshib yurdi. Bu sovuq kishidan qörqgan Diyora, hayrat va najot közlari bilan Nosirga qarab qöydi.
-Kechgacha bizniki bölarkansanda, a? -dedi qorovul qölidagi kalitni partaga qöyib.
Diyora hayolida, "hozir Nosir örnidan turadida, mana bu alkashga bir musht tushiradi", u shunday fantastik hayollar bilan qorovulga tik qaradi:
-Sizga nima kerak özi, eshikni nega qulf...
Diyora boshqa gapira olmadi. Uning ortidan og'ziga tiqilayotgan latta, gapirishiga yöl bermadi. Haa, öylagani chindan ham yolg'on ekan. Nosir uning öng qölini ortga qayirib, bir qöli bilan lattani oxirigacha tiqardi. Qorovul esa qöllari qaltirab kamarini yecha boshladi. Bir lahzada bölib ötgan bu ishdan, Diyora holatida edi va qarshilik qilish vaqti kelganligini angladi. Bösh qölini orqasiga chözdi, ovozi umuman chiqmasdi, qöli esa faqat havoda aylanishdan boshqa narsa qilolmasdi. Qayerga aylanib, örnidan turishga harakat qilsa, Nosir unga qarama-qarshi harakat qilib, turishiga yöl qöymasdi. U arqonni oldida, Diyorani ikkinchi qölini ham qayirmoqchi böldi. Bu vaqtda esa, anavi qorovul shimini pastgacha tushirib, Diyoraning stulini öziga tortdi.
-Biroz sabr qiling Rahm aka, özi qölini bog'lolmayapman! Diyoraning qöliga arqon tekkanidan söng, battar qörqib, qattiqroq tipirchiladi. Boq kuchi bilan arqonni ushdi va stuldan bir amallab turdi. Nosir esa arqonni bir tomonini ushlab olgandi. Diyora arqonni shartta qöyib yubordi. Bu harakatdan söng, bor kuchi bilan arqonni tortib turgan Nosir, muvozanati ushlolmay polga yiqildi. Diyora qorovulni itarib yubordida, parta ustidagi kalitni olib eshikka chopdi. Yöl-yölakay og'zidagi lattani ham olib tashladi. Ikkita kalit osilib turgan xalqadan, qöliga birinchi ilinganini teshikka tiqdi. Tushmadi. Ikkinchisini tiqdi. Eshik ochildi. Yölakka endi qadam qöygan qizaloq, g'alamislardan qutildim deb öylagandi. Diyoraning qadam olishiga, huddi körshapalak ilinganidek ilinib qolgan Nosirning qöllari halaqit berdi. Ulgurmadi. Nosir allaqachon örnidan turib, öljasini changallagandi. Soch og'riganidan va bölayotgan qabih ishlardan Diyora, bor ovozi bilan qichqirib yubordi:
-Aaaaaaa...
Nosir tezlik bilan uning og'zini yopib, sochidan tortib ichkariga sudray boshladi. Nosirning qölida og'riq paydo böldi, tishlangan og'riq.
-Yaramas, manjalaqi. Öchir ovozingni, öchir qanjiq!
Diyora ikki qöli bilan, sochi aralash Nosirning qölini ushlab olgandi. Baqirardi, tög'rirog'i, baqirishga harakat qilardi. Ammo, baqirolmas, kuchli qöllardan chiqib ketolmasdi. Qorovul uning yuziga bir shapatiladida, arqonlardan birini ajratib, oyog'iga boylamoqchi böldi. Qari qorovul buni eplolmadi, qizcha oyog'ini tindirmay tipirchilatardi. Shunda qorovul yana bir shapaloq tushirdi. Bu safargisi ancha qattiq tushgandi. Chöntagidan pakki chiqardida, tinmay ingrayotgan qizaloqning iyagi tagiga tiradi.
-Agar baqirishda davom etsang, boshsiz qolasan. -uning közlarida g'azab bor edi. -Ölasan, tushundingmi?
Diyora bir qorovulning g'azab töla közlariga, bir tomog'iga tiralib turgan pakkiga qarardi. Nafas olishi ham tez-tez bölib, kökragigacha öynab ketardi.
-Jim, tovush chiqarma! -dedi Nosir ham qizni og'zidan qöl olar ekan, qölidagi qonni kördiyu asabi buzuldi. Diyoraning og'ziga boyagi lattani yaxshilab tiqdi. Qiz goh-goh harakat qilishga tushganda, böyniga pichoq qattiqroq tiralib, yana jim bölardi. Nosir Diyoraning ikki oyog'ini juftlab, bir qöli bilan tizza atrofidan quchoqlab ushlab turdi. Ikkinchi qöli bilan arqonni öray boshladi. Oyog'i bilan arqonning bir uchini bosdida, qölida turgan narigi uchi bilan qattiq tortdi. Tizzasidan qisib olgan qölini böshatib, arqonni pishiq qilib bog'ladi. Navbat qöllarga kelib, huddi shu tarzda, oldinga qilib, qöllar ham bög'landi. Qorovul va Nosir qizdan uzoqlashishdi. Najodsiz Diyora ingrardi. U yig'lamsirab, oldinga yuraman dediyu, muvozanat manbayi hisoblanmish qöl va oyoqlar bog'loqligi tufayli, polga gursillab yiqildi.